.

Tesettür: Setr kelimesinden türemiş bir lafızdır, yani Sözlükte; Örtünmek, gizlenmek, bir şeyin arkasında saklanmak anlamlarına gelir.

Bir fıkıh terimi olarak tesettür, erkek veya kadının şer'an örtülmesi gereken yerlerini örtmesidir.

Bir kimsenin örtmesi gereken ve başkasının bakması haram olan yerlerine “avret yeri” denir. O halde avret yerinin tarifini bilmek lazımdır.

Erkeklerde avret mahalli göbekten diz kapakları arasıdır.

Kadınlarda ise yüz, el ve ayak hariç bütün bedendir. Aişe validemize -radıyellahu anha- göre sedece bir gözün açılması yeterlidir. Elin dışının avret olduğuna hükmeden alimler vardır. [1]

Biz islam eserlerinden avret ve tesettürle alakalı hususları sırayla zikredeceğiz. İnşaallah noksanlarımızı anlayıp tamamlarız.

1-Kadının, erkeğe nisbetle avret durumu:

Cumhur ulema kadının bütün bedeninin, yabancı erkeğe nisbetle avret olduğu hükmüne gitmiştir. Ancak bu hükümden yüz ve elleri hariç bırakmışlardır, zira bunlarda muamelelerin için ihtiyacı vardır. Ancak bu iki azanın açılması cevazı da fitneden emin olunması şartına bağlıdır.

Ebu Hanife’den r.aleyh, ayakların açılması cevazı rivayet edilmiştir.

Yüzün ve avuçların açılması cevazı, eyeti kerimenin beyanından anlaşılmıştır: “Ziynetlerini açmasınlar, ancak onlardan zahir olanlar müstesna.” [2]

Göze sürülen sürme, yüzün ziynetidir, ele takılan yüzük elin ziynetidir. Zira Esma binti Ebu Bekir (Allah her ikisinden de razı olsun), Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem’in yanına girmiştir, üzerinde ince bir elbise vardı, ondan yüzünü çevirdi ve buyurdu: “Ey Esma! Kadın, hayız çağına –buluğa- ulaşınca, ondan bir şeyin görünmesi uygun olmaz, ancak şu ve şu hariçtir. Bununla yüzüne ve avuçlarına işaret eyledi.” [3]

Hazreti Ali’ye buyurduğu rivayette: “Ya Ali! Bakışının peşine bir bakış daha ekleme. Muhakkak senin için ilk bakış vardır. Diğeri senin için değildir.” [4]

Bir başka rivayette İbni Abbas’ın oğlu Fazl (radıyellahu anhuma) şöyle bildirdi: “Hac yolculuğunda Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem’in redifinde -arkasında idim. Haş’amiyye isimli bir hanım gelip fetva sordu. Fazl (r.a.) ona bakıyordu. O kadın da Fazl’a bakıyordu. Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem, Fazl’ın yüzünü kadından çevirdi.”[5]

Bu rivayetleri iyi inceleyip tefekkür etmek ve her hususta serbestçe hareket etmemek lazımdır.

Avret yerlerinin küçük çocuklara açılması hususunda mezhebler arasında ihtilaf vardır. Bazıları mahremleri ile olan münasebet gibidir der. Bazıları da ecnebi erkekler gibidir der. Amma buluğa yanaşmış veya avret mahalli ile diğerlerinin arasındaki farkı anlayan çocukladan sakınmak aynen büyük erkekler gibi şarttır.

Evlenmek için görüşen erkek ve kadınların, tamamen kapalı olmayan bir yerde birbirlerine bakmasına cevaz verilmiştir.

2- Müslüman kadınların kafir kadınlarla durumu:

Kafir kadın, müslüman kadınlara göre yabancı erkek hükmündedir. Bu yüzden müslüman kadının, kafir kadının bedenine bakması caiz olmaz. Müslüman kadının da bedenini onun yanında açması caiz olmaz. “… veya Müslüman kadınlara (ziynetlerini açmaları) müstesnadır.” [6] Yani ayeti kerimede müslüman kadınlar diye hususi zikretmesi, bu hükme kafir kadınların dahil olmadığı içindir. Hatta Ömer r.a., ehli kitabtan olan kadınların, müslüman hanımlar ile birlikte hamama girmesini men etmiştir.

3- Müslüman hanımların diğer müslüman hanımlara karşı avret hükmü:

Cumhur ulemanın görüşü erkeklerin erkeklere göre olan avreti gibidir. Zira iki taraf aynı cinstendir ve ekserde aralarında şehvet olmaz. Ancak fitne ve şehvet korkusu durumunda bu da haramdır.

4- Kadının mahremi olan erkeklere göre avreti:

Mahremden kasıt, ebediyyen evlenemeyeceği, neseb, süt veya hısım olmakla olan akrabalığıdır. Fitneden ve şehvetten emin olduğu vakitte geride sayılan avret olmayan yüz, eller ve ayaklara bakması helaldir. Zira ziynetlerin gösterilmemesini emreden ayeti kerime, mahremlerine göstermesine cevaz vermiştir. Buna göre bileziklerin, yüzüklerin, kolyelerin ve diğer takıların takılı olduğu azalar da mahremine, fitne ve şehvetten emin olma hallerinde bakılması helal olmaktadır.

Bu sayılan mevzılara bakması helal olunca, o mevzılara da dokunması ve onunla birlikte bulunması helaldir. Yani kişi mahrem olsa da, mahremi olan kadınların çıplak olan sırtına, göğüs mevzısına, bacak ve baldırlarına dirseklerden yukarı kısımlarına bakamaz, zira buralar ve ötesi şehvete sebeb olan mevzılardır. Peki sokkakta sırtına kadar soyunmuş kadınlara nasıl bakarız veya onlarla muhatab oluruz, hangi dine mensubuz?

Zira Allahu teâlâ buyurdu: “Mü’min erkeklere söyle, gözlerini yumsunlar…” [7]

Cariyelerin avret hükmünü yazmaya gerek yok, zira cariye hükmünü vereceğimiz kadınlar yok. Ama cariye gibi dolaşan zavallı hür kadınlar var.

5- Erkeğin, diğer erkeğe göre avreti:

Hadisi şerifin beyanına göre göbek altı ile diz kapakları arasıdır. Alimlerin bir kısmına göre göbek deliği avret değildir. Fakat göbek deliğinin etrafı açılmaması için göbeği de kapatmak gerekir. Denize giden erkek arkadaşlarımız, haşama almışlar ama göbekleri ve etrafı açık kalmış. Cahillik çok fena birşeydir, söz dinlemeke daha fenadır.

Erkeğin avret olmayan yerlerine, diğer erkeğin bakması ve dokunması, yine şehvetten emin olmak şartıyladır, değilse helal olmaz.

6- Yabancı kadınlara karşı erkeğin avret mahalli:

Şehvetten emin olduğu halde, göbek ve diz kapaklarından gayrısına bakması caizdir. Ancak diğer mezheblerde bu ayırım olmayıp, “Müslüman hanımlara söyle gözlerini yumsunlar…” ayeti kerimesinin umumuna göre, avcret yeri ile diğer yerlerin, mahremi olmayan yabancı kadınlar tarafın dan bakılmasına cevaz vermemişlerdir. Diğer delilleri, a’ma olan İbni Ümmü Mektum’un yanlarına gelmesiyle Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem’in hanımlarına örtünmelerini emretmesidir. Hanımları –Ya Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem, onun gözleri görmüyor- deyince, Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem

“Sizler görmüyormusunuz!” buyurdu.

Yazının devamını okumak için Tesettür ve Avret Hükümleri-2 tıklayın.